(Huehoc.com) Hội NC&PT Di sản Văn hóa Huế. Từ sau ngày Nhạc viện Huế hoàn thành Nhà hát Sông Hương, chúng tôi luôn nghĩ đến những di sản âm nhạc Huế gì xứng tầm để trình bày ở cái nhà hát to lớn hiện đai chưa từng có ấy. Các nhạc sĩ ca sĩ gốc Huế ? Các nhạc sĩ Việt Nam đã phát triển truyền thống âm nhạc Huế thành công? Đã có nhà hát rồi, phải chăng Nhạc viện Huế cùng Hội NC&PT Di sản văn hóa Huế có một công trình về nội dung này ? Tiến sĩ Michael Loc Pham (Hoa Kỳ) đồng tình với ý kiến của chúng tôi, ông đã hưởng ứng bằng bài viết ngắn về nhà soạn nhạc Tôn Thất Tiết ở Pháp sau đây.
Tôn Thất Tiết tốt nghiệp ở Pháp. Ông nổi tiếng quốc tế và nhất là nhạc phim. Những nhà soạn nhạc (Composer) Việt Nam đóng góp vào nền âm nhạc thế giới bằng những tác phẩm mang “Màu sắc dân tộc” âm nhạc truyền thống. Bản sắc dân tộc và vấn đê toàn cầu hóa. Điều ngẫu nhiên ba soạn nhạc gia gốc Việt nổi tiếng lại từ ba miền đất Việt. Đó là Nguyễn Thiện Đạo của Thủ đô Hà Nội, Tôn Thất Tiết từ Cố đô Huế và PQ Phan Sinh Trương ở Hòn Ngọc Viễn Đông Sài Gòn (TP Hồ Chí Minh). Trong xu hướng toàn cầu hoá nếu không giữ được bản sắc đặc thù của truyền thống văn hoá nước mình, quốc gia đó sẽ bị “vong thân” & “đồng hoá” bởi những nền văn hoá mạnh. Nhất là họ có sức mạnh về kinh tế nên có nhiều phương tiện thuận lợi để phổ biến văn hoá phẩm. Đó cũng là mối trăn trở của giới làm văn hoá Việt Nam. Trong đó có nhà soạn nhạc Tôn Thất Tiết xuất thân từ cố đô Huế. Riêng trong lãnh vực sáng tác những tác phẩm kinh điển về khí nhạc cũng như thanh nhạc, các nhà soạn nhạc vẫn ưu tư về vấn đề “làm sao hoà mình với thế giới mà vẫn giữ được bản sắc dân tộc?”. Tôi đặc biệt chú ý đến ý kiến của Nguyễn Thiên Đạo, một soạn nhạc gia gốc Việt. Ông cho rằng: “.. Chúng ta cứ mạnh dạn tận dụng tất cả thủ pháp, kỹ thuật sáng tác hiện đại Âu Tây …Và tất cả các chức năng của các nhạc cụ Đông lẫn Tây phù hợp với tâm tưởng với đắm say ngây ngất của mình để sáng tạo một ngôn ngữ âm nhạc mang tinh thần dân tộc đích thực. ...Những nhà soan nhạc Á Đông phải học cả hai dòng nhạc chính thống đối nghịch (Theo nhất nguyên luận) để sáng tác một nền nhạc “Dân tộc đích thưc, nhân loại, tiên phong” Có phải chăng đây là một con đường”. Cũng những ý nghĩ và hoài bão nói trên, soạn nhạc gia Tôn Thất Tiết đã dùng phương tiện phổ quát là những kỹ thuật âm nhạc Tây Phương để gửi gấm nhạc ngữ đặc thù của nhạc Cổ Truyền Việt Nam. Những tác phẩm của ông viết cho nhạc khí Tây Phương để diễn tấu theo hình thức hoà tấu khúc Tây Phương nhưng nội dung là nhạc Dân Tộc với những đề tài Âm Nhạc Việt Nam và Triết Học Đông Phương như: Tái Sinh, Ngũ Hành, Bát Nhã, Tứ Đại Cảnh... Tôi nhớ mãi câu nói của một Composer người Nhật, họ phải mất 100 năm mới có được những Composer học những kỹ thuật viết nhạc Tây Phương để nói lên những nét đặc thù của dân tộc Nhật & đóng góp vào nền Âm Nhạc Thế Giới. Tuy nhiên song song với nguồn âm nhạc mang màu sắc quốc tế này, họ vẫn có những Composers duy trì & bảo tồn nền âm nhạc cổ truyền rất nghiêm chỉnh. Theo tôi nghĩ người Việt Nam bắt đầu làm được việc này. Ngoài nhà soạn nhạc Tôn Thất Tiết, hiện nay ở Việt Nam nền nhạc Dân Tộc được quan tâm rất nghiêm chỉnh để đào tạo những nhà soạn nhạc vừa có căn bản Nhạc Cổ Truyền và được đào tạo kỹ thuật viết nhạc theo hình thức Tây Phương.
Một chút TIỂU SỬ về Composer tài hoa Tôn Thất Tiết.
Ông sinh năm 1933 tại Huế, đi du học Pháp năm 1958 và tốt nghiệp về composition tại Conservatoire National Superieur de Musique et de Danse de Paris. Ông nổi tiếng tại Âu Châu và là một Composer có tác phẩm giá trị quốc tế. Ông viết rất nhiều tác phẩm âm nhạc với đề tài Triết Lý như “Ngũ Hành”, “Bát Nhã”, “Tái Sinh”, “Bóng Thời Gian”, “Đối Thoại Với Thiên Nhiên”...Đặc biệt nhất là những bộ phim của Đạo Diễn Trần Anh Hùng (Pháp) như “Mùi Đu Đủ Xanh”, “Cyclo”...& bộ phim của Đạo Diễn Nguyễn Võ Nghiêm Minh (Mỹ) như “Mùa Len Trâu”...
Những tác phẩm âm nhạc của ông đều có giá trị quốc tế. Thật là một niềm hãnh diện của người Việt Nam.
NGHE NHẠC của Composer TÔN THẤT TIẾT
1. Tác phẩm: “Incarnations Structurals
I & II
https://www.youtube.com/watch?v=LB7akHI9buo
https://youtu.be/g2G4Wquu52w
2. Tác phẩm “Prelude a un Dialogue” for 2 guitars.
https://youtu.be/moBNbLCXxwY
3. Tác phẩm “Hope 267”
https://youtu.be/ZWPGrd74y3M
4. Tác phẩm “Chu Kỳ 1”
https://youtu.be/4aksa_oXI98
5. Tác phẩm “Horizon Nordique”
https://youtu.be/RNXpSJb_7Cw
6. Tác phẩm “Hồi Ký Tôn Thất Thiết”
https://youtu.be/hyMORp3SFA0
7. Tác phẩm “Metal Terre Eau” for solo violin.
https://youtu.be/hyMORp3SFA0
8. Tác phẩm “Tứ Đại Cảnh” (Quatre Grans Paysages”)
https://youtu.be/QzRlLPVXbgE
9. VASCAM Concert, tác phẩm “Bao La”
https://youtu.be/Bp9KqTAJsS8
10. Nhạc phim “The Cyclo”
https://youtu.be/Rx1klio6_l0
11. Tác phẩm “Four pieces for Oboe & Piano”
https://youtu.be/RP-SDUj2Sy4
12. Tác phẩm “Le Tombeau de Christian Larde”.
https://youtu.be/Yu5KSFp_
13. Tác phẩm “Le Couleur du Temps”
https://youtu.be/acp1TwOfyZ4
14. Tác phẩm “Jeu de cinq Elements”
https://youtu.be/PiLhO5OGjYk
TIN TỨC thêm về Composer Tôn Thất Tiết.
1. https://vi.wikipedia.org/wiki/T%C3%B4n_Th%E1%BA%A5t_Ti%E1%BA%BFt

2. http://tonthattiet.com/

Một số hình ảnh