Mai Lâm là một thi đàn nổi tiếng ở Cố đô Huế thời cận đại. Đàn chủ là thi ông Dạ Sĩ Thiện Trí trú trì chùa Hiếu Quang. Đại sư là một trong mười vị tăng sĩ ưu tú được sơn môn Tăng già Huế chọn gởi vào theo học với Hoà thượng Phước Huệ tại tổ đình Thập Tháp –Bình Định, nhằm chuẩn bị làm rường cột cho phong trào chấn hưng Phật giáo Việt Nam.
Đặc biệt đại sư Thiện Trí chuyên sâu kinh tạng Hán văn, am tường khoa phạm lễ nhạc thiền môn và để lại di cảo phong phú các thể loại thơ văn, ca Huế.
Tôi có nhân duyên làm bạn đồng song với thầy Quang Nhuận, thị giả của ôn Hiếu Quang (ĐS Thiện Trí) nên thuở niên thiếu thường lên chùa. Lâu ngày Ôn thấy tôi còn phảng phất chút phong thái người xưa nên đặc cách cho ngồi hầu chuyện thơ văn…
Hòa thượng Dạ Sĩ Thiện Trí
Sau năm 1975, một dịp về thăm quê nhà, tôi lên chùa vấn an Ôn và thăm thầy Quang Nhuận (QN). Đi qua sân vườn trước điện Phật nhìn thấy hoa cảnh xác xơ, vắng vẻ. Bước vào nhà khách gặp dì vải già đang ngồi vá áo. Hỏi thăm dì cho biết thầy QN cùng đi làm ruộng tăng gia sản xuất với các thầy bên chùa Báo Quốc, còn Ôn thì đang ngồi xem kinh trên nhà tăng.
Tôi lên tịnh thất vái chào vấn an xong, Ôn hoan hỷ bảo ngồi xuống uống trà để Ôn hỏi vài chuyện. Hết chuyện đạo đến chuyện đời đổi thay trong xứ Sài Gòn, vui chuyện Ôn đọc vài bài thơ mới làm cho nghe. Nay tôi trích lục lại di cảo để tưởng niệm phong thái tao nhã của một bậc cao tăng thời cũ.
- TUỔI GIÀ
Tuổi già lẩm cẩm chịu rằng hư,
Hay giỏi làm chi với buổi chừ
Ăn nói khù khờ nghe họ bực
Vui chơi biếng nhác thấy mình dư
Người quen trước mặt nhìn ngơ ngẩn
Vật nắm trong tay kiếm mệt đừ
Theo lẽ vô thường là phải rứa
Bà con những tưởng tớ đang cừ.
Dạ Sĩ
- CHƠI CHỮ
Cái nghề chơi chữ cũng hay thay
Lao động làm thơ lụn tháng ngày
Thảo luận văn từ quên mỏi miệng
Điểm tô nghệ thuật chẳng rời tay
Cải nhau vài nét la khàn cổ
Thích ý đôi câu sướng chững mày
Thú vị như mình đâu dễ có
Cứ vui hoài kẻ trả người vay
Dạ Sĩ
- ĐỒNG BÓNG
Yêu quái ốp đồng nhảy đó a?
Nương cây ẩn bóng nhát người ta
Ra oai hầm hét ông, cô, cậu
Giả giọng linh thiêng cố, mệ, bà
Xác lính chân hầu cheo cái nộm
Bùa hay phép lạ nực mùi ma
Bày nhiều chuyện nhảm gieo tà khí
Cám dỗ lương dân thủ lợi mà.
Dạ Sĩ
Hầu chuyện Ôn Hiếu Quang xong, tôi bái biệt xin về. Đi ra khỏi chùa mà lòng cứ băn khoăn vì không gặp được thầy Quang Nhuận, miệng lẩm nhẩm cảm tác bốn câu:
Hiếu Quang chùa cũ trở về đây
Xơ xác sân hoa vắng bóng Thầy
Hỏi thím vải già ngồi vá áo
Thưa rằng Thầy bận việc trồng cây.
Trần Đình Sơn
